Câu lạc bộ bóng đá LPBank Hoàng Anh Gia Lai, thường được viết tắt là Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) hoặc LPBank HAGL (LPBHA), là một đội bóng chuyên nghiệp tại Việt Nam, có trụ sở tại Thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai, và hiện đang tham gia vào giải bóng đá hàng đầu của đất nước – V.League 1. Sân nhà của câu lạc bộ là Sân vận động Pleiku.
Lịch sử phát triển
Tiền thân của câu lạc bộ là Đội bóng Gia Lai – Kon Tum được thành lập năm 1976. Tuy là đội bóng nghiệp dư nhưng đội cũng đã giành chức vô địch A2 (tương đương với giải hạng Nhất hiện tại) của khu vực 5 (bao gồm cả miền Trung-Nam và các tỉnh Tây Nguyên). Năm 1991, tỉnh Gia Lai – Kon Tum được tách thành địa giới hành chính; Một số cầu thủ của đội Gia Lai-Kon Tum trở lại làm nòng cốt cho đội bóng mới mang tên Đội bóng Gia Lai.
10 năm qua, đội được tổ chức như một đơn vị chuyên nghiệp có thành tích trung bình ở giải hạng Nhất và không mấy nổi tiếng trên bản đồ bóng đá Việt Nam. Năm 2001, đội chuyển sang mô hình bán chuyên nghiệp dưới sự tài trợ của Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai. Trước mùa bóng 2002, chủ tịch đội bóng Đoàn Nguyên Đức gây chấn động khi ký hợp đồng với tiền đạo, đội trưởng đội tuyển bóng đá quốc gia Thái Lan Kiatisuk Senamuang, cầu thủ số 1 Đông Nam Á lúc bấy giờ. Trên báo chí Thái Lan, những “tít” lớn chạy “Hoàng Anh là ai? Gia Lai ở đâu” đầy chế giễu, còn truyền thông Việt Nam cũng đặt ra nhiều nghi ngờ về khả năng thu hút cầu thủ đẳng cấp như Kiatisuk về tỉnh nhỏ này. Gia Lai.
Tuy nhiên, mọi tin đồn đã chấm dứt vào ngày 17/2/2002, khi Kiatisuk cùng đồng đội là tiền vệ Chukiat đến Việt Nam để chuẩn bị thi đấu cho đội tuyển. Đây được coi là một trong những bản hợp đồng thành công nhất của bóng đá Việt Nam. Kiatisuk đã giúp đội bóng Hoàng Anh Gia Lai thăng hạng ở mùa giải năm đó. Kết thúc mùa bóng, đội chính thức được chuyển giao cho Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai quản lý, đổi tên thành Câu lạc bộ bóng đá Hoàng Anh Gia Lai, trở thành một trong những Câu lạc bộ bóng đá nam chuyên nghiệp đầu tiên của Việt Nam.
Đội hình trong mơ
Trong những năm tiếp theo, CLB đã hình thành một đội bóng mà người hâm mộ Việt Nam gọi là “Dream Team”, sau khi các cầu thủ Thái Lan như Dusit Chalermsan và Chukiat Noosarung trở thành trụ cột của đội tuyển Thái Lan. CLB đã bổ sung đội hình này bằng cách ký hợp đồng với thủ môn Võ Văn Hạnh, hậu vệ Nguyễn Mạnh Dũng, Nguyễn Phi Hùng, Trình Duy Quang, Lương Trung Tuân, tiền vệ Lê Quốc Vượng, Nguyễn Văn Đàn, Nguyễn Hữu Đặng, và các tiền đạo Văn Sĩ Hùng, Nguyễn Việt Thắng, Nguyễn Minh Hải, Ngô Quang Trường. Với đội hình này, CLB đã đạt được thành tích ấn tượng bằng việc vô địch V-League 2003 sau khi thăng hạng và bảo vệ thành công danh hiệu trong mùa giải tiếp theo. Đồng thời, đội cũng giành được hai Siêu Cúp Quốc Gia trong những năm đó.
Tuy nhiên, sau những thành công ban đầu, vì nhiều lí do khác nhau, các cầu thủ trụ cột trên đã từ bỏ câu lạc bộ. Những người như Kiatisuk, Dusit, Trịnh Duy Quang đã dần vượt qua đỉnh cao của sự nghiệp. Các bản hợp đồng mới quan trọng của CLB như Kesley Alves, Tawan Sripan và tiền vệ đội tuyển quốc gia Thái Lan Datsakorn Thonglao đã không thành công trong việc tạo dấu ấn của mình. Từ đó, CLB đã trải qua thời kỳ khó khăn.
Tuy nhiên, giai đoạn thành công nhất của CLB trong giai đoạn này là vào năm 2007, khi Hoàng Anh Gia Lai ký kết thỏa thuận với câu lạc bộ bóng đá Anh Arsenal để mở học viện bóng đá tại Pleiku. Hoàng Anh Gia Lai cũng là đối tác kinh doanh chính của Arsenal tại Đông Nam Á. Sau hai năm, sự phát triển của làn sóng cầu thủ học viện đầu tiên được coi là rất hứa hẹn.
Cho đến mùa giải 2009:
Hoàng Anh Gia Lai tiếp tục đầu tư mạnh mẽ để giành lại ngai vàng. Câu lạc bộ đã ký hợp đồng với tuyển thủ quốc gia người Mỹ gốc Việt Lee Nguyễn; Ba tuyển thủ Olympic hoặc quốc gia của Đồng Tháp là Phan Thanh Bình, Đoàn Việt Cường, Dương Văn Phổ; Cựu tuyển thủ Huế Lê Văn Trường. Với lực lượng tăng cường nêu trên, trước khi mùa giải bắt đầu, ông Đức tuyên bố “có 98% khả năng HAGL vô địch mùa giải V-League 2009”. Tuy nhiên, cuối mùa giải, Hoàng Anh Gia Lai thi đấu không thành công, chỉ đứng thứ 6.
Trong mùa giải 2010:
CLB Hoàng Anh Gia Lai đã có sự thay đổi trong kế hoạch phát triển đội bóng bằng việc tận dụng nhiều cầu thủ trẻ do chính CLB đào tạo thay vì mua ồ ạt như những mùa giải trước. Cùng lúc đó, huyền thoại CLB, cựu tiền đạo Kiatisuk người Thái Lan, được chủ tịch CLB Đoàn Nguyên Đức mời dẫn dắt đội bóng. Câu lạc bộ đã có phong độ tốt trước mùa giải mới khi giành chức vô địch bóng đá Thành phố. Hồ Chí Minh mở rộng – Navibank Cup 2010. Tuy nhiên, thành tích ở giải vô địch quốc gia không cải thiện nhiều khi kết thúc mùa giải V-League 2010, Hoàng Anh Gia Lai chỉ đứng ở vị trí thứ 7 và về nhì ở Cúp Quốc gia.
Trong mùa giải 2011:
Hoàng Anh Gia Lai tiếp tục thực hiện chiến lược trẻ hóa đội hình, sử dụng nhiều cầu thủ trẻ bên cạnh các cựu binh, bên cạnh những ngoại binh chất lượng như Allan Wanga, Benjamin, Evaldo Gonçalves. Tuy nhiên, đây là mùa giải mà phong độ của đội bóng rất thất thường. Dù HLV Dusit đã rời ghế huấn luyện sau trận lượt đi và được thay thế bởi HLV Huỳnh Văn Anh nhưng phong độ của đội bóng không những không cải thiện nhiều mà còn có dấu hiệu sa sút. Cuối mùa giải 2011, Hoàng Anh Gia Lai đứng ở vị trí thứ 9, đây là thành tích tệ nhất kể từ khi CLB gia nhập V-League.
Bất chấp thất bại toàn diện ở V-League 2011:
Hoàng Anh Gia Lai đã nhận được những tín hiệu tích cực từ các cầu thủ trẻ. Những cầu thủ chủ chốt của Hoàng Anh Gia Lai mùa giải 2011 như Nguyễn Tuấn Mạnh, Lê Hoàng Thiện, Nguyễn Thái Dương, Bùi Xuân Hiếu được triệu tập vào đội tuyển U23 Việt Nam tham dự SEA Games 26. Đây cũng là nhóm cầu thủ người sẽ mang lại diện mạo mới cho câu lạc bộ trong thời gian sắp tới và xa hơn nữa, đưa câu lạc bộ trở lại ngôi vương.
Trong mùa giải 2012:
Hoàng Anh Gia Lai cách mạng hóa băng ghế kỹ thuật khi BLĐ CLB quyết định mời HLV người Hàn Quốc Choi Yoon Gyum về dẫn dắt đội. HLV người Hàn Quốc cải thiện thể lực và tính chuyên nghiệp của các cầu thủ trong thi đấu. Vị trí thứ 5 cuối mùa vẫn được xem là thành tích không hề tệ với ông Choi Yoon-gyum cùng các học trò.
Mùa giải V.League 2015:
Đó là một cuộc cách mạng lớn cho đội. Sau một số thành công của các cầu thủ trẻ Hoàng Anh Gia Lai Arsenal-JMG Academy, anh Đức đã làm được điều mà chưa đội nào làm được: thay đổi toàn bộ đội bóng, cả từ trong ra ngoài. Sân vận động Pleiku đã được cải tạo với hệ thống chiếu sáng được cải thiện và phòng thay đồ của các cầu thủ được xây dựng theo tiêu chuẩn của các đội bóng lớn ở châu Âu. Các cầu thủ được cung cấp những thiết bị tập luyện mới nhất trị giá hàng tỷ đồng. Các cầu thủ cũ được bán cho đội khác, thay thế bằng U19 hạng nhất Hoàng Anh Gia Lai, với những cầu thủ triển vọng như Công Phượng, Xuân Trường, Tuấn Anh,…, cùng một số cầu thủ từng chơi cho đội một ở các mùa giải trước như Hoàng Thiện. Ghế kỹ thuật cũng được thay thế hoàn toàn, khi huấn luyện viên dẫn dắt đội U19, ông Guillaume Graechen, được bổ nhiệm làm huấn luyện viên trưởng cùng với chuyên gia thể lực người Pháp Anthony Deban.
Tính đến ngày 30 tháng 6 năm 2017:
Mọi hợp tác giữa Arsenal và Hoàng Anh Gia Lai đã chấm dứt. Học viện HAGL – Arsenal JMG cũng đổi tên thành Học viện HAGL-JMG. Kết quả thi đấu của đội sau cuộc cách mạng 2015 chưa thực sự ấn tượng và xứng đáng với sự mong đợi của người hâm mộ. Họ liên tục bị cuốn vào cuộc đua trụ hạng hoặc phải làm “kho tích điểm” cho các đội vô địch. Dù các cầu thủ hạng 1 nổi tiếng của Hoàng Anh Gia Lai có kỹ thuật xử lý bóng rất tốt nhưng họ luôn thiếu thể lực và kinh nghiệm trong nhiều mùa giải. Những ngoại binh chất lượng mà Hoàng Anh Gia Lai mang về chỉ mang đến nỗi thất vọng khi họ không thể hòa nhập được với lối chơi của đội.